Te verwachten gevolgen

Welke te verwachten gevolgen hebben genoemde factoren voor het NSPS, m.a.w. wat zijn de bedreigingen en wat zijn de kansen

a. Gevolgen van markt- en prijsontwikkelingen

Er worden geen ontwikkelingen voorzien op grond waarvan verwacht zou kunnen worden dat het economische klimaat voor de afzet van Shetland pony stamboekdieren in de volle breedte binnen een tijdsbestek van enkele jaren gunstiger zal worden. Vanwege het hoge kwaliteitsniveau dat wordt nagestreefd is er bij de bestaande fokkers zowel in binnen- en buitenland nog een redelijke belangstelling voor onze topfokproducten. Dit segment kan dan ook nog steeds tegen redelijke prijzen worden afgezet. Afgezien van enkele incidentele afzetmogelijkheden naar contactadressen in landen waar Shetland pony’s nog vrijwel uitheems zijn, bestaat er voor het gemiddelde en lagere kwaliteitsniveau van onze fokproducten weinig belangstelling en zijn de prijzen navenant laag. Voor 90 % van de jaarlijks geboren hengstveulens (ca 2.000) bestaat er in het geheel geen gebruikersmarkt en om die reden worden deze dieren voor dumpprijzen afgevoerd naar slachterijen in het buitenland. Omdat er (behalve voor het topsegment) geen perspectief is voor een verbetering van de markt zal dit bij ongewijzigd beleid gevolgen moeten hebben voor het aantal dekkingen en dus voor de aanwas binnen de stamboekpopulatie(bedreiging).
Wanneer het NSPS invloed wil hebben op de marktontwikkelingen staan er in principe twee mogelijkheden open, nl: of er wordt gekoerst op het daadwerkelijk verminderen van het aanbod van fokproducten, of er wordt daadwerkelijk beleid gemaakt om tot verbreding (kans) van de afzetmogelijkheden te komen.

b. Gevolgen van toenemende regeldruk vanuit overheidswetgeving

Het van toepassing verklaren van steeds meer regels op de fokkerij en houderij van paarden en pony’s is het gevolg van een maatschappelijke tendens, waarbij een grote meerderheid van de bevolking kritisch kijkt naar de manier waarop omgegaan wordt met dierlijke productie en behandeling van dieren. Buren, recreanten en passanten vormen een mening over de manier waarop wij omgaan met de fokkerij en houderij van Shetland pony’s. De verhoudingen binnen ons parlement zijn op dit punt een goede afspiegeling van hetgeen er aan gedachtegoed leeft onder de bevolking.

Het is belangrijk dat het NSPS zich terdege realiseert dat in toenemende mate ook haar leden te maken zullen krijgen met strakkere regelgeving en met meer toezicht op de handhaving van deze regelgeving. Omdat veel regels een kostenverhogend effect zullen hebben op het uitoefenen van onze hobby, is de mogelijkheid reëel dat leden om deze reden afhaken en aspirant leden de drempel te hoog vinden om aan onze hobby deel te nemen. Anderzijds blijkt steeds weer dat fokkerij en omgang met paarden of pony’s een diep gewortelde emotie is voor veel mensen en dat zij in principe er heel veel voor over hebben om deze hobby te kunnen (blijven) uitoefenen. Gezien de ook bij NSPS leden aanwezige neiging om zich niet te veel aan te trekken van nieuwe regels en voorschriften is de kans groot dat de ponysector een negatief imago bij het grote publiek over zich heen haalt. Dit zal negatieve gevolgen hebben voor het aanzien (en dus ook voor de aantrekkelijkheid)van onze hobbyfokkerij. Teneinde hier op een verantwoorde wijze mee om te gaan kiest het NSPS ervoor:

– Via een gezamenlijke belangenbehartiging met andere spelers in de paarden- en ponysector trachten te bevorderen dat regelgeving zo praktisch mogelijk en tegen de geringste kosten voor haar leden wordt ingevuld;
– Via tijdige en praktische voorlichting de leden te informeren over wijzigingen in bestaande en introductie van nieuwe regelgeving en te bevorderen dat er in de praktijk een verantwoorde toepassing is van de regelgeving.

Stamboeken hebben op dit moment een uitvoerende rol bij de toepassing van de I&R regeling voor paarden en pony’s. Zij verzorgen in opdracht van de overheid (medebewind via de PVE) de uitgifte van paspoorten, het aanbrengen van transponders en de vulling van de landelijke databank van paarden en pony’s. De huidige regeling zal zich in de komende tijd ontwikkelen in de richting van een volledig I&R-systeem waardoor er centraal inzicht ontstaat waar in Nederland op welk adres hoeveel paarden en/of pony’s worden gehouden. Dit is noodzakelijk om in geval van uitbraken van besmettelijke ziekten snel en nauwkeurig in te kunnen grijpen en vanuit de overheid de passende maatregelen te nemen. Om als stamboeken deze overheidstaak te kunnen blijven uitvoeren zal er strikt volgens de procedures moeten worden gewerkt en zullen er garanties moeten worden afgegeven voor volledigheid en tijdigheid bij de taakuitvoering. Als grootste van de kleinere stamboeken in Nederland hecht het NSPS er aan deze taak te behouden en zo mogelijk facilitair op te treden voor andere kleinere stamboeken.
c. Gevolgen van toenemende EU regeldruk en van gebrek aan internationaal overleg

Nederland is geen eiland en is onderdeel van een internationale gemeenschap. Binnen de EU, maar ook mondiaal vertaalt zich dit in vervaging van grenzen en opheffing van handelsbelemmeringen. In de praktijk betekent dit dat fokkers in Nederland lid kunnen zijn van buitenlandse stamboekorganisaties en dat een Nederlandse stamboekorganisatie buitenlandse leden kan hebben.
Voor de Shetland ponyfokkerij is het internationale overlegforum onder leiding van het moederstamboek niet meer operationeel. Dit betekent dat in toenemende mate in elke lidstaat een ponystamboek, uiteraard binnen de wettelijke kaders, een eigen invulling geeft aan een fokkerij- en selectiebeleid. Een sprekend voorbeeld hiervan is de situatie bij het moederstamboek, waarbij er geen sprake meer is van een onafhankelijke kwaliteitstoetsing van fokproducten alvorens pony’s worden toegelaten tot de fokpopulatie. Dit geldt zowel ten aanzien van het merriemateriaal als ten aanzien van de inzet van hengsten in de fokkerij. Het gevolg hiervan is dat bij acceptatie van fokproducten uit het buitenland in de eigen stamboekpopulatie het stamboek in elke lidstaat haar eigen kwaliteitsborgingssysteem toepast op deze producten, hetgeen vaak aanleiding is tot onbegrip en weerstand bij het stamboek uit het exporterende land. Hierdoor dreigt regelmatig een conflictueuze situatie. Een situatie welke, zeker door mensen die lid zijn van Shetland ponystamboeken in meerdere landen, wordt aangegrepen om de stamboeksystematiek in eigen land aan de kaak te stellen.
Hoewel het NSPS koerst op een herstel van een constructief gemeenschappelijke internationale overleg met het moederstamboek, lijkt dit, gezien de bestaande verhoudingen bij het moederstamboek, op korte termijn niet haalbaar. In deze impasse is het voor het NSPS een uidaging, om in binnen- en buitenland mensen te overtuigen van de kwaliteit van onze fokkerij en van de daarbij gebruikte keurings- en selectiesystematiek en zo aan zich te binden.

d. Gevolgen van landschappelijke en sociale ontwikkelingen

Concentratie van grotere landbouwbedrijven naar speciaal daarvoor aangewezen gebieden en de introductie van een toenemend aantal nieuwe bewoners (die hun hoofdinkomen niet uit de agrarische productie halen) in het oorspronkelijk kleinschalige buitengebied, biedt kansen om meer mensen te over te halen tot het aanschaffen en gebruiken van Shetland pony’s. Daarbij wordt niet alleen gedacht aan actieve fokkers of gebruikers van Shetland pony’s maar ook aan houders van een enkel paard, die daartoe gedwongen door wetgeving op het terrein van dierenwelzijn, verplicht worden een gezelschapsdier aan te schaffen. Een (low budget en sobere)Shetland pony past uitstekend als gezelschapsdier bij grotere paarden.
De vergrijzing van de in het buitengebied woonachtige burgers zal ook gevolgen hebben voor het NSPS.. Enerzijds kan dit op termijn een verminderen van ledenaantallen van het NSPS betekenen, anderzijds komen paardenliefhebbers, bij het ouder worden, nog al eens tot de conclusie dat grotere paarden niet meer hanteerbaar zijn maar dat in plaats daarvan pony’s een prima alternatief zijn.

De Shetland pony kenmerkt zich door zijn soberheid en duurzaamheid. Met deze eigenschappen zijn het prima pony’s om ingezet te worden als natuurlijke onderhouders (grazers) in landschapsparken en natuurgebieden.
Bij maneges en kinderboerderijen is het poetsen, knuffelen en berijden van een Shetland pony is voor veel kinderen hun eerste stap in de paardensport.
Het interessante karakter van de Shetland pony, gecombineerd met zijn soberheid betekent dat deze pony zonder hoge investeringen uitstekend ingezet kan worden op zorgboerderijen (therapeutisch) en op vakantieparken en recreatiebedrijven (pedagogisch kindervermaak)

De maatschappelijke tendensen en de toenemende individualisering, gecombineerd met een zekere aversie tegen langdurige bindingen met landelijke verenigingen en tegen te veel door private organisaties ingestelde regeltjes is een ontwikkeling die zeker gevolgen heeft voor het NSPS.